Toen ik laatst aan iemand vroeg waar ze nog eens een blog over zou willen lezen zei ze: ‘Hoe ga ik nou om met weerstand? Ik klap dicht of ik schiet in de verdediging’. Deze woorden raakten me en voelden tegelijk zo herkenbaar.
Als klein meisje vond ik het lastig om me te verweren. Oftewel: voor mezelf op te komen. Dichtklappen en terugtrekken was mijn automatische afweer. Maar is dit – nu ik volwassen ben – nog wel wel effectief? En waar komt weerstand überhaupt vandaan? Deze inzichten helpen mij vandaag de dag nog om in plaats van mezelf terug te trekken, bewust te kiezen voor: verbinding.
Weerstand van de ander heeft een reden
En de reden heeft meestal niets met jou te maken, maar alles met de zorgen die de ander voelt en de angsten die hij heeft. Dit inzicht helpt mij om met minder schrammen door kwetsende opmerkingen of weerstand heen te komen. En het helpt mij zelfs tot gesprekken die leiden tot begrip en compassie. Mensen zijn namelijk niet negatief zonder reden. Ze reageren vaak zo omdat ze gehoord willen worden of bang zijn om iets te verliezen. Onderzoek wat de angst is – en je kijkt ineens dwars door die opmerkingen heen.
De boodschap achter de boodschap
Ik probeer tegenwoordig vaak de volgende vraag te stellen: “Ik hoor wat je zegt, maar waar komt de lading vandaan?” Hierdoor verschuift de focus van de inhoud van het gesprek naar het gevoel erachter. Vaak dragen mensen een rugzak bomvol ongehoorde frustratie met zich mee. Door deze vraag te stellen komt de echte emotie op tafel, de boodschap achter de boodschap. Je krijgt met deze vraag niet alleen inzicht in de pijnpunten, maar – als je doorvraagt – ook in wat de ander nodig heeft om zich echt gehoord te voelen. Dat is namelijk waar het naar mijn idee om gaat. Weerstand is een schreeuw om begrip. Want wat er vaak achter zit is kwetsbaarheid. Een paar voorbeelden:
- Iemand is negatief omdat hij aan zichzelf wil bewijzen dat hij waardevol is.
- Misschien haalt iemand je naar beneden omdat hij zich gepasseerd en niet betrokken voelt.
- Wellicht is iemand bang voor verandering, omdat degene de impact niet kan overzien.
Niet pushen, maar zien en horen
Mensen hebben even erkenning nodig in hun kritische vragen, twijfels en frustraties. Pas wanneer ze die erkenning – en dan bedoel ik oprechte erkenning – krijgen, staan ze open voor andere perspectieven dan alleen die van zichzelf. Als je met weerstand te maken krijgt – op werk, in je relatie of je team – zegt misschien je oerinstinct om nog harder te pushen. Ik zeg niet doen. Waarom? Het zorgt er niet voor dat de ander gaat veranderen. Begrip tonen is bewezen effectief als je mensen intrinsiek wilt motiveren. Genoeg mensen vinden dit maar soft gedoe – maar geloof me – probeer het eens.
Wanneer je boven tafel hebt wat de grootste zorg en dus diepste angst van de ander is kun je kijken of die ander ook mogelijkheden ziet om anders met de situatie om te gaan. Hoe? Door bijvoorbeeld de ander zijn of haar verlangens te laten benoemen. Achter elke weerstand zit namelijk een verlangen. Maar ook jij kunt je mening en aanpak bijstellen doordat je meer begrip hebt gekregen voor de ander en weet waar de weerstand vandaan komt.
Kies voor de relatie in plaats van voor je gelijk
Maar zelfs al heb je wel gelijk, wat doe je als die ander het je niet geeft? Je kunt op dat moment er hooguit voor kiezen om elkaar te begrijpen. Het accent verschuift op deze manier naar de kwaliteit van de relatie. Kies je dus voor je gelijk of voor verbinding? Waarom zou je doordrammen als je daarmee een (goede) relatie ondermijnt. In zo’n situatie is het vaak beter het erover eens te zijn dat je beiden van mening verschilt, en dat is oké.
Werk aan je eigen zelfvertrouwen
En wat betreft dat dichtklappen en terugtrekken: ik heb geleerd om dit effect op mij te herkennen en daarna te benoemen. Dat is ook een manier om de verbinding met de ander te herstellen. Het gaat mij steeds makkelijker af naar mate ik meer zelfvertrouwen kreeg. Hier heb ik – niet geheel toevallig – ook een blog over geschreven ;-).
Yolieke
Dit is weer ontzettend raak, Yolieke! Dank voor je goede tips!
Mooi beschreven Yolieke