Niks doen: hoe doe je dat?
Als iemand vraagt hoe het met me gaat is mijn standaard antwoord vaak: “Ja wel goed, lekker druk”. Maar waarom zeg ik dat eigenlijk? Is altijd maar druk zijn wel iets goeds?
Toen ik afgelopen zomer volledig thuis kwam te zitten vanwege mijn zwangerschap werd ik me bewust dat ik leed aan het ‘ik-moet-iets-doen-syndroom’. Ik voelde me zo ontzettend doelloos en onbestemd dat ik niet kon genieten van rust. Ik wist niet eens hoe ik 10 minuten stil op de bank moest liggen zonder 26 keer mijn email te checken. Ik herkende mezelf niet meer – want gek genoeg – als kind vond ik rust en tijd alleen namelijk heerlijk. Waarom had ik dan nu zo’n moeite met ontspannen?
Onderzoek je gedachten
Ik betrapte mezelf op de gedachte dat het druk hebben verbonden leek te zijn met me succesvol voelen. Of in ieder geval: dat dácht ik. Maar is dat ook zo? Je gedachten zijn niet altijd de waarheid, dat wist ik maar al te goed. Oke, laten we dit even uitdiepen. ‘Hoe meer ik doe, hoe meer ik gewaardeerd word’ en ‘als ik druk ben, heb ik controle’ zegt dat stemmetje in mijn hoofd waardoor ik steeds weer mijn agenda vol wil proppen. Met andere woorden: ik ben waardeloos als ik niets doe. Toch wel typisch dat – ondanks alle blogs die ik heb geschreven – mijn gevoel van eigenwaarde nog steeds samengaat met ‘hard werken’.
Waardering voor je ‘doen’ stilt niet de honger naar waardering van je ‘zijn’.
Wat mij helpt is steeds weer te realiseren dat ik niet mijn gedachten bén, maar ze alleen héb. In feite zijn we dus verslaafd aan onze eigen gedachten, aan die gesprekken met jezelf in je hoofd: we hebben de neiging om van onszelf van alles te moeten. Conclusie: we creëren dus onze eigen stress. Je hébt wel gedachten (‘ik moet die mail nu beantwoorden!’), maar als je je realiseert dat je niet die gedachten bént, dan ben je in staat jezelf hiervan los te weken (‘nee, dit kan ook wachten’). In de afgelopen periode mocht ik deze les leren: ik ben goed zoals ik ben, ook al doe ik helemaal niets, noppes, nada.
Als druk zijn een verslaving is
Druk zijn kan dus een gevoel van succes oproepen. Ik las pas een artikel waarin stond dat stress net zo verslavend is als suiker. Bizar toch? En die oorzaak ligt dan ook in onze hersenen. Druk zijn triggert je beloningssysteem. Door hard te werken haal je je deadlines of akker je die ontiegelijke mailachterstand weg. Hierdoor komt er dus dopamine vrij in je hersenen. En dat geeft een lekker gevoel, die adrenalinekick. Een heel natuurlijke reactie, maar met minder leuke bijwerkingen.
Drukte houdt drukte in stand.
Nog een eye-opener: altijd maar druk willen zijn kan ook een goede afleiding zijn voor iets waar je bang voor bent. Bang? Ja, stilte kan eng zijn. Want als er niks is waar je nog mee bezig hoeft te zijn, wat blijft er dan nog over? Ja, jij. Jij alleen. En ben je blij met wie je bent? In ontspanning zit het gevaar van confrontatie met iets dat je liever verdrongen houdt. Denk daar eens over na.
Hoe kick je af?
Verslaafd zijn aan je o-zo-drukke-leven is dus helemaal niet gek, maar des te belangrijker is het om tijd te besteden aan dat wat waardevol voor je is. Achterlaten dus, die busy state of mind. Maar hoe tem je die verslaving? Stress hoeft helemaal niet altijd slecht te zijn, maar constante afhankelijkheid wel. Dit is wat mij geholpen heeft:
- Pak de oorzaak aan: word je bewust van je eigen gedachten. Schrijf ze gewoon eens op en ontdek het patroon van je eigen ‘moeten’.
- Wees oké met het feit dat als je niks doet je nog steeds goed genoeg bent. Durf je te vervelen. En dat is een lastige, want het zit zo in ons systeem. Dat je wat moet doen. Iets. Wat dan ook. Om iets te krijgen. Iets te ontvangen.
- Duik met onverdeelde aandacht in een taak en neem daarna hersteltijd. Druk en stress is niet erg, zolang je het maar afwisselt en je ontspanning pakt.
- Probeer geleidelijk af te bouwen. Het vergt een enorme aanpassing van je lichaam om van álles terug te schakelen naar helemaal niets. Alsof je cold turkey gaat afkicken. Dit verklaarde bij mij ook de onrust die ik voelde toen ik nog in de stressstand stond, maar eigenlijk niets meer hoefde en mocht. Opeens moet je verder zonder alle hormonen die je alert hebben gehouden.
- Last but not least: zet je smartphone soms even in een andere ruimte. Of in ieder geval buiten je gezichtsveld. De grootste afleider is namelijk dat oplichtende schermpje dat om de haverklap staat te knipperen. En onthoud: je hoeft niet direct te antwoorden 😉